Μήπως τελικά, δεν χρειαζόμαστε τη δόση αλλά τη συνέπεια;

Για ακόμα μία φορά, η εξάρτηση της Ελλάδας από την οικονομική βοήθεια και η  σχετική δόση είναι κυρίαρχο θέμα στα ΜΜΕ και σημαντικό ζήτημα στις συζητήσεις των πολιτών. 

Κανείς στη χώρα δεν αισθάνεται άνετα με τη χώρα ευρισκόμενη υπό διαρκή επιτήρηση. Εξάλλου, είναι δυσάρεστο να ζούμε υπό απειλή και να αποφασίζουμε υπό πίεση - αν και φαίνεται ότι αρχίσαμε να το συνηθίζουμε. Αλλά δεν πρέπει και να αιθεροβατούμε.

Κάποιοι ισχυρίζονται ότι χωρίς τις εκάστοτε δόσεις, η χώρα δήθεν απειλείται με άμεση κατάρρευση και αναφέρουν εφιαλτικά σενάρια, τα οποία έχουν ακουστεί και αναλυθεί αρκετά. Άλλοι πάλι ισχυρίζονται ότι δήθεν, η χώρα δεν χρειάζεται τις σχετικές δόσεις, ότι μπορεί μόνη της να ανταπεξέλθει των υποχρεώσεών της ή ότι αρνούμενη τη συνδρομή των δανειστών της, θα μπορούσε να πιέσει προς κάποιες κατευθύνσεις οριστικής επίλυσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο (το τελευταίο αυτό πρωτοδιάβασα στο protagon.gr από τον Ι. Βαρουφάκη αρχές του καλοκαιριού και στο πρόσφατό του “Αναμένοντας τη δόση”, 23/10/2012, επίσης στο protagon.gr). Κατά την άποψη μου, όλες οι παραπάνω τοποθετήσεις απευθύνονται κυρίως στο συναίσθημα αλλά παραβλέπουν ένα σημαντικό μέρος από την ουσία. Ας μου επιτραπεί να εξηγήσω γιατί:

1. Ελάχιστοι μπορούν να γνωρίζουν τα εκάστοτε ταμειακά διαθέσιμα του κράτους και είναι σωστό και αναγκαίο, αυτά να μένουν μυστικά, καθώς η διαρροή μίας τέτοιας πληροφορίας στις αγορές και σε όποιους τυχόν επιβουλεύονται την χώρα, θα είχε δυσμενέστατες συνέπειες, τις οποίες ο καθένας μπορεί να φανταστεί. Δεν μπαίνω στη λογική του ποιος ξέρει καλύτερα, ο Πρωθυπουργός, ο Υπουργός των οικονομικών, ο διεθνής επενδυτικός οίκος κλπ. Αφού μέχρι τώρα «πετύχαμε» να πείσουμε όλους και τους ίδιους τους εαυτούς μας ότι η χώρα χρειάζεται οικονομική βοήθεια και δεν έχει συμβεί μέχρι στιγμής το θαύμα που προσδοκούμε, αυτοί είναι αρκετοί λόγοι για να επιδιώκουμε να λαμβάνουμε τις σχετικές δόσεις που έχουν εγκριθεί, ακόμη και αν δεν τις χρειαζόμαστε (άμεσα ή οποτεδήποτε) ή διαφορετικά ζούμε στο θέατρο του παραλόγου!
2. Το Ελληνικό Δημόσιο συναλλάσσεται, δανείζεται, προμηθεύεται προϊόντα, έργα και υπηρεσίες, μισθώνει κινητά και ακίνητα και παραμένει ο μεγαλύτερος εργοδότης της χώρας, συνεπώς οφείλει να εκπληρώνει τις συμβατικές υποχρεώσεις του, όπως κάθε συναλλασσόμενος. Όμως, το Δημόσιο δεν είναι “απλός” συναλλασσόμενος ούτε οφείλει να είναι “απλά” συνεπές στις υποχρεώσεις του. Η σπουδαιότερη δύναμη του Δημοσίου είναι να διαμορφώνει τάσεις και να θέτει πλαίσια, με νόμους, πρακτικές και συναλλακτικά πρότυπα: "Μαρτυρεί δε και το γινόμενον εν ταις πόλεσιν. Οι γαρ νομοθέται τους πολίτας εθίζοντες ποιούσιν αγαθούς" (Αριστοτέλους Ηθικά Νικομάχεια Β1, 5). Για το λόγο αυτό, το Δημόσιο οφείλει αυξημένη και ιδιαίτερη συνέπεια στις συναλλαγές του, με την οποία θα παραδειγματίζει και διαπαιδαγωγεί τους πολίτες, ώστε μετέπειτα, να δικαιούται, με τη σειρά του, να απαιτεί από αυτούς τα ίδια ή αντίστοιχα και, συν τω χρόνω, η συνέπεια να μην αποτελεί στάση ορισμένων αλλά κατάσταση. Ποιος διαχειριστής θα τολμούσε να παίξει με την ήδη υπό αμφισβήτηση, συνέπεια του Δημοσίου και τί αποτέλεσμα θα είχε αυτό στις συναλλαγές προς τα έξω / έσω και μεταξύ των πολιτών; ας σκεφτεί ο καθένας την απάντηση.
3. Ως πλήρες και ισότιμο μέλος στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωζώνη, η χώρα, στο μέτρο που της αναλογεί, συν-ωφελείται αλλά και συν-ευθύνεται για την γνήσια Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση προς την οποία, με αργά ομολογουμένως βήματα, πορεύεται η Ευρωπαϊκή Ένωση. Ποιος διαχειριστής θα μπορούσε να αψηφήσει τις συνέπειες της όποιας ελληνικής στάσης ή απόφασης, στις λοιπές χώρες της ΕΕ και ιδιαιτέρως στις συμπάσχουσες και αλληλέγγυες χώρες του ευρωπαϊκού νότου; Για άλλη μία φορά, ας σκεφτεί ο καθένας την απάντηση.
4. Στρατηγικοί στόχοι είναι (ή υποτίθεται ότι είναι) η ανάπτυξη και η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Διατηρώ σοβαρές αμφιβολίες για το αν αυτές μπορούν να προκύψουν με την επιβαλλόμενη μεθοδολογία, όμως υπάρχουν δύο τουλάχιστον σημεία, με τα οποία θεωρώ ότι συμφωνούν οι περισσότεροι: (α) Προαπαιτούμενα της ανάπτυξης (και ανταγωνιστικότητας) είναι η επίτευξη και διατήρηση οικονομικής και δικαιικής σταθερότητας και ασφάλειας. (β) Είναι καλύτερα να αναπτυχθούμε από το όποιο σημείο βρισκόμαστε, παρά από το μηδέν - αν και, βέβαια, κάθε κίνηση από το μηδέν θα θεωρείται ανάπτυξη.
5. Δεν συμμερίζομαι την άποψη να δίδουμε γη και ύδωρ προκειμένου να εκταμιεύεται η εκάστοτε δόση. Ούτε ότι πρέπει να συντηρούμε το καθεστώς οικονομικής εξάρτησης και επιτήρησης στο οποίο βρισκόμαστε. Αντίθετα, πιστεύω ότι, με την έμπρακτη συμμετοχή κάθε Έλληνα και κάθε Ελληνίδας, η χώρα θα μπορούσε, ακόμη και αυτή την ώρα, να εξέλθει οριστικά της κρίσεως, δια της πληρωμής των οφειλών της. Όμως, η χώρα δεν είναι καιροσκοπική επιχείρηση που μπορεί να παίρνει επιχειρηματικά ρίσκα και γι’ αυτό, κατά τη γνώμη μου, επί του παρόντος και μέχρι να γυρίσει το εκκρεμές σε ευρωπαϊκό επίπεδο ή να επιφωτιστούμε σε εθνικό επίπεδο, η χώρα χρειάζεται να λαμβάνει τις δόσεις, έστω και αν δεν τις έχει άμεση ανάγκη, έστω και αν δεν τις χρησιμοποιεί, έστω και αν πιέζεται προς τούτο, επειδή οφείλει να ενισχύει τη συλλογική συνέπεια και να εγγυάται τη συλλογική ασφάλεια για την ίδια και για την Ευρώπη.                

26/10/2012, Γεώργιος Σάμπαλος, δικηγόρος στον Άρειο Πάγο, διαμεσολαβητής επίλυσης διαφορών (CEDR)

Lost in the EU?

EC’s single market developed silently and gradually, to an institutional framework, broader than what may have been originally planned. 

The evolution to a “Union” was eagerly anticipated and much celebrated by (most of) the Member States, as was the introduction of the single currency.

After a decade of using the EURO currency, it may seem that the European Union has not been fully mature for it. Even if this is true, it is perfectly fine; Sometimes, one needs to take the plunge and this is what Europe did. Regulatory framework may come beforehand but, it is most certain that, additional regulation and corrections shall follow, according to the needs and implications of the subject matter, after testing in real life.

The President of the European Council in his interim report, “TOWARDS A GENUINE ECONOMIC AND MONETARY UNION”, Brussels, 12 October 2012, honestly admitted that, after the introduction of the single currency, the economic and monetary Union may have deepened but remains “not genuine”.

In the context of an Economic and Monetary Union with a single currency, we need at last, to speak in European Union's terms: EU GDP, EU Gross Income, EU Current Account Balance, EU Deficit or Surplus, EU Capital Market, EU Financing, EU growth and EU competitiveness …

A few years ago, the financial crisis was masterly transferred from the U.S. to the EU. Crisis is welcome since, as Jean Monet put it, "Europe will be forged in crises and will be the sum of the solutions adopted for those crises". 
Therefore it is time for the EU to show (once more) that is capable of using the crisis as a motive to produce fast and effective solutions.
In my view, such solutions will not come from each Member State alone; they will not come from non - EU institutions either. Solutions will come from powerful, central EU governance and from waiving the reluctance of Member States to strengthening through genuine integration.

19/10/2012, George Sabalos, Barrister at the Hellenic Supreme Court, Med. / Arb. (CEDR)