Μετά
από πολλά έτη μη συντελεσμένης ρυμοτομικής
απαλλοτρίωσης και κατόπιν δικαστικής
άρσεως αυτής για
ορισμένα
ακίνητα της ίδιας πολεοδομικής Ενότητας,
η Διοίκηση επιχείρησε να καταλάβει τα
βαρυνόμενα
ακίνητα με το προσωρινό μέτρο της
επίταξης. Επειδή όπως λέγει το σοφό
ρητό, «ουδέν μονιμότερον του προσωρινού»,
οι ιδιοκτήτες των θιγόμενων ακινήτων
σκέφτηκαν ότι η Διοίκηση, χρησιμοποιώντας
το ταχύ και ολιγοέξοδο μέσο της επίταξης,
θα καταλάβει τα βαρυνόμενα γεωτεμάχια
για άλλα τόσα έτη, χωρίς πλήρη και
οριστική αποζημίωση των ιδιοκτητών,
ματαιώνοντας συγχρόνως, την δυνατότητα
αυτών να αιτηθούν
και πετύχουν την τροποποίηση του
ρυμοτομικού σχεδίου.
Στο
πλαίσιο της εκπροσώπησης και υποστήριξης
των ιδιοκτητών αυτών,
ασκήσαμε
αιτήσεις ακύρωσης και αντίστοιχες
αιτήσεις αναστολής εκτέλεσης, οι οποίες
έγιναν δεκτές με τις ΣτΕ (ΣΤ) 2711, 2712, 2713
και 2714 / 2022 αποφάσεις του έκτου τμήματος
του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Ειδικότερα
κρίθηκε ότι κατ’
αρθ.
18§3 του Συντάγματος και του άρθρου 5 §2-3
του ν. 1838/1951, σε
συνδυασμό με την φύση της επιτάξεως που
αποτελεί βάρος της ιδιοκτησίας, προκύπτει
ότι το μέτρο αυτό συγχωρείται μόνον για
θεραπεία άμεσης κοινωνικής ανάγκης υπό
την προϋπόθεση ότι
αυτή
είναι
έκτακτη, επείγουσα και πρόσκαιρη, και
όχι
όταν πρόκειται για ανάγκη μόνιμη,
δυναμένη να θεραπευθεί με αναγκαστική
απαλλοτρίωση κατ' άρθρο 17 του Συντάγματος.
Κατ
εξαίρεση του παραπάνω κανόνα, επιτρέπεται
να επιβληθεί επίταξη και
για άμεση και επιτακτική
εξυπηρέτηση
μόνιμης
ανάγκης,
διότι η εν λόγω ανάγκη προσλαμβάνει,
για το απαιτούμενο έως την οριστική
αντιμετώπισή της διάστημα, χαρακτήρα
έκτακτο και πρόσκαιρο, που δικαιολογεί
την προσωρινή κατάληψη της ιδιοκτησίας
με το μέτρο της επιτάξεως.
Σε όλες τις περιπτώσεις η επίταξη
δεν μπορεί να διατηρείται
πέραν
του ευλόγου κατά
τις περιστάσεις χρόνου
για
να αντιμετωπισθεί,
κατά τρόπο οριστικό η θεραπεία της
ανάγκης που
εξυπηρετείται με αυτήν
(ΣτΕ
3455-6/1998 Ολομ., 2640/2000 επταμ., 1948/2001, 1094/2005,
2750/2006, 1485, 1488, 2385/2009, 421/2012, 2263/2017, 361, 802/2018,
1527/2020).
Παρά
τη διασταλτική ως άνω ερνηνεία της 18§3
του Συντάγματος και του νόμου, στην
προκειμένη περίπτωση κρίθηκε ότι η
προσβαλλόμενη
απόφαση του Υπ. Υποδομών
και Μεταφορών και η
συμπροσβαλλόμενη
της Περιφέρειας Αττικής, δεν
πληρούν
τις
προϋποθέσεις νομιμότητας αφού η
αναφερόμενη σε αυτές ανάγκη δεν
δικαιολογεί την
επιβληθείσα επίταξη ούτε αιτιολογείται
η σύνδεση της
ανάγκης αυτής με
τα επιτασσόμενα τμήματα τα οποία κατά
το μη εφαρμοσθέν, πεπαλαιωμένο και
ανεπίκαιρο ρυμοτομικό σχέδιο, προορίζονταν
για κοινόχρηστους χώρους.
Γεώργιος Κων. Σάμπαλος, Δικηγόρος ΑΠ / ΣτΕ, ΕΚΠΑ, LLM (Edin), Med/Arb (CEDR)
Ακολουθεί η η ΣτΕ (ΣΤ) 2711/2022. Απολύτως συναφείς οι ΣτΕ (ΣΤ) 2712, 2713 και 2714 /2022.
